College uitvoeringsprogramma 2020-2023

Het coalitieprogramma ‘Samen bouwen aan Lingewaard’ is tot stand gekomen na de verkiezingen in maart 2018. De huidige coalitie is een voortzetting van de vorige. Met het programma ‘Samen bouwen aan Lingewaard’ bouwen we voort op de in de vorige periode ingezette lijn en formuleren we nieuwe ambities.
Het coalitieprogramma is vertaald naar een college uitvoeringsprogramma. Hierbij zijn alle doelen vertaald naar actiepunten per kalenderjaar. We zijn nu ruim een half jaar bezig met de uitvoering van het college uitvoeringsprogramma. Een grote meerderheid van de voorgenomen actiepunten 2018 en 2019 is volgens de voorgenomen planning uitgevoerd of is in uitvoering. Hierna beschrijven we per speerpunt de voortgang.  

In het college uitvoeringsprogramma en het coalitieakkoord hebben we, naast de doelen voor deze periode, ook beschreven welke onderwerpen nog doorlopen vanuit het vorige coalitieprogramma die nog aandacht behoeven.
Participatie en interactie
Het coalitieprogramma heeft de titel ‘Samen bouwen aan Lingewaard’. Hierin komt tot uitdrukking dat we samen met inwoners en partners de doelen willen realiseren. Om hieraan uitvoering te geven, hanteren we een interactiemodel. Hiermee bepalen we per doel hoe we ons als gemeente verhouden tot inwoners en partners. In het college uitvoeringsprogramma hebben we dit zichtbaar gemaakt met kleuren. We constateren dat we veel én meer dan in het verleden met de inwoners en partners samenwerken aan het realiseren van de doelen.
Ook constateren we dat toenemende interactie de kwaliteit van plannen en het draagvlak voor uitvoering verbetert. Processen kosten daardoor wel wat meer tijd. Het centrumplan Huissen is daar een mooi voorbeeld van. Daar investeerden we extra in het betrekken van belanghebbenden bij de totstandkoming van het verkeersplan. Daardoor is er nu ook meer draagvlak voor. Andere voorbeelden zijn het Integraal Huisvestingsplan (IHP) Onderwijs. Dit is samen met de schoolbesturen tot stand gekomen. Bij het afvalbeleid ‘Lingewaard circulair en duurzaam’ zijn alle doelgroepen aan de voorkant betrokken.

De uitvoering van de speerpunten uit het coalitieprogamma

Het coalitieprogramma kent vijf speerpunten.

Speerpunt: Lingewaard is goed en veilig bereikbaar
In 2018 en 2019 bestaan de actiepunten grotendeels uit het uitvoeren van onderzoeken. Zo zijn er studies uitgevoerd naar de verbetering van de ontsluiting van Lingewaard, de parallelweg langs de A15 en de aanpak Papenstraat Bemmel. Die onderzoeksfasen zijn (grotendeels) afgerond of in afronding. De financiële vertaling van de onderzoeken volgt in komende jaren. Het Gemeentelijk MobiliteitsPlan (GMP) is het kader voor de uitvoering van de plannen.

Speerpunt: In Lingewaard is het goed wonen
In 2018 realiseerden we 154 woningen. Voor komende jaren (tot en met 2023) zijn er plannen voor 912 woningen. Daarnaast werken we aan nieuwe plannen om in de woningbehoefte te voorzien. Doelstelling is om in alle kernen woningbouw te realiseren. Het woningbehoefteonderzoek is uitgevoerd en wordt in het tweede kwartaal van 2019 opgeleverd. Daarmee hebben we goed in beeld welke behoefte er is in de verschillende kernen. Ook kijken we met de provincie naar de mogelijkheden om naast inbreiding tot uitbreiding over te kunnen gaan. Bijvoorbeeld in het geval van Vleumingen in Gendt en Blauwe Hoek/Groenestraat in Doornenburg. We willen de woningbouw versnellen door procedures zo voorspoedig mogelijk te laten verlopen. Dit betekent dat we belanghebbenden zo vroeg mogelijk in plannen betrekken en samen kijken naar mogelijkheden. Een voorbeeld hiervan is de ontwikkeling op ’t Zand in Huissen. Door de aantrekkende economie en aardgasloos bouwen merken we dat enerzijds het realiseren van planning en anderzijds de beheersing van de kosten onder druk staat. Door hierover aan de voorkant met onze partners goede afspraken te maken, houden we hierop meer grip.  

Speerpunt: Lingewaard in 2050 energieneutraal
Vanuit de in 2019 vastgestelde kaders geven we invulling aan onze ambities om onze doelstellingen te realiseren. In 2020 realiseren we het eerste ijkpunt, 14% duurzame energie. Hiermee voldoen we aan de afspraken in het Gelders Energie Akkoord. Energietransitie is in belangrijke mate een gemeentegrensoverschrijdend onderwerp. Wij kunnen de doelstellingen niet alleen behalen. Een belangrijk onderdeel hiervan is de totstandkoming van de Regionale Energie Transitie. Hier werken wij aan met de regiogemeenten. Ook de Provincie is een belangrijke partner voor de gemeente Lingewaard.
In 2020 stellen we de warmte-transitievisie vast en gaan we vervolgens aan de slag met wijkuitvoeringsplannen. Bij de wijk Zilverkamp als ‘wijk van de toekomst’ hebben we hier vooruitlopend op het vaststellen van de warmte-transitievisie in 2019 al een start mee gemaakt.

Als gemeente willen we zelf het goede voorbeeld geven. Dit doen we onder meer door zonnepanelen op onze eigen gebouwen te plaatsen. Daarnaast nemen we extra duurzaamheidsmaatregelen bij de herbouw van het gemeentekantoor.

Speerpunt: Het ondernemersklimaat in Lingewaard is aantrekkelijk
Er is veel in gang gezet om Lingewaard voor ondernemers aantrekkelijk te maken. Er vindt structureel overleg plaats tussen de ondernemerscollectieven en de gemeente. De accountmanager Bedrijven coördineert en professionaliseert de contacten tussen ondernemers en de gemeente. Daarnaast verbeteren we onze dienstverlening vanuit de gemeente en ODRA. Met workshops als ‘de ondernemende ambtenaar’ zorgen we er voor dat dit een eenduidige aanpak krijgt. Dat Lingewaard aantrekkelijk is voor ondernemers blijkt ook uit de verkoop van kavels op de bedrijventerreinen. Samen met de ondernemers zijn we gestart met de revitalisering van bedrijventerrein de Houtakker. Het college bezoekt regelmatig lokale bedrijven.
Het realiseren van snel internet in het buitengebied verloopt voorspoedig. Er is een marktpartij en de aanleg van glasvezel in het buitengebied is gestart. Naar verwachting kan iedereen die zich heeft ingeschreven in het derde kwartaal van 2019 gebruikmaken van snel internet en haarscherpe televisie.
Een doorlopend onderwerp uit de vorige periode is de vestiging van een crematorium. Het bestemmingsplan uitvaartcentrum Karstraat is vastgesteld. De vergunning voor de bouw van het crematorium is verleend. Hiermee is aan alle voorwaarden voor de vestiging van het crematorium  voldaan.

Speerpunt: We kijken naar elkaar om in Lingewaard
In 2020 stellen we het nieuwe sociaal beleid voor de periode 2021-2024 vast. Hierin geven we de volgende fase van de transformatie van het sociaal domein vorm. Dit doen we vanuit de domeinen van de Wmo, Jeugdwet en Participatiewet. Daarbij werken we vanuit de pijlers gebiedsgericht werken, preventie en samenwerking. We verbeteren de kwaliteit van het sociaal domein met focus voor het actieplan Mantelzorg, Vrijwilligers en Ouderen, speerpunten notitie statushouders en beheersing van de kosten in de jeugdzorg.
Laaggeletterdheid is een doorlopend punt uit de vorige periode. Hiervoor is aandacht tijdens ‘de week van de laaggeletterdheid en ‘de week van de alfabetisering’. Daarnaast voeren we samen met partners diverse projecten uit om laaggeletterdheid te voorkomen (Taalmaatjes, Klus en Klets). In 2019 vindt er scholing plaats gericht op signalering van laaggeletterdheid.
Het Integraal Huisvestingsplan (IHP) Onderwijs is vastgesteld en wordt uitgevoerd. De komende vijf jaar gaan we vier scholen vernieuwen / renoveren: het OBC Bemmel, het Sterrenbos in Huissen, de Vonkenmorgen in Gendt en de Doornick in Doornenburg.
De contourennota Vastgoed en Accommodaties is in 2019 vastgesteld. De uitvoering en implementatie pakken we in 2019 en volgende jaren op. De acties voor de realisatie van een geschikte locatie in Bemmel waar gemeentelijke bijeenkomsten kunnen plaatsvinden, verloopt volgens planning. Bij de herbouw van het gemeentekantoor realiseren we ook een multifunctionele ruimte waar gemeentelijke bijeenkomsten kunnen plaatsvinden. Ook in Huissen blijft vergaderruimte voor gemeentelijke bijeenkomsten beschikbaar.  
We versterken het gebiedsgericht werken en breiden dit in 2019 uit naar het sociaal domein. Dit sluit aan bij de pijlers uit het sociaal beleidsplan. Het opstellen van het ontwikkelplan in Gendt is in volle gang en wordt in 2019 afgerond. De wijk ’t Zand heeft ook aangegeven met een wijkplan te willen gaan werken. Dit proces starten we in 2019 met de wijk op.
De pilot Lingewaard Doet in Gendt en Angeren is succesvol afgesloten. In 2019 evalueren we de pilot en nemen we een besluit over de uitrol naar andere kernen.

De aandachtspunten voor 2019

De voortgang op de uitvoering van het college uitvoeringsprogramma verloopt over het algemeen goed. Voor 2019 is er een aantal onderwerpen dat of nog onvoldoende tot uitvoering is gekomen, of meer aandacht behoeft:

• We willen de bestuurlijke lobby verstevigen en intensiveren en hiervoor per portefeuille een aanpak voor maken. We zijn ons ervan bewust dat we samen met buurgemeenten en provincie meer voor elkaar krijgen dan alleen. Na de provinciale verkiezingen in maart 2019 pakken we de contacten met de nieuwe statenleden en gedeputeerden voortvarend op. Een voorbeeld hiervan is het bezoek van Provinciale Staten aan onze gemeente in het kader van duurzaamheid.

• De landelijke trend van de kostenontwikkeling in het sociaal domein vraagt om beheersmaatregelen. In verband met de stijgende kosten is besloten om een taskforce sociaal domein in te stellen. Deze taskforce heeft de opdracht domein breed, dus niet alleen binnen de jeugdzorg, te zoeken naar beheersmaatregelen die de trend van kostenstijging moeten ombuigen. Voor de noodzakelijke investeringen in de te maken transitieslag binnen het Sociaal Domein worden middelen vrijgemaakt middels ‘nieuw voor oudʼ.

In de afgelopen jaren zijn de kosten jeugdzorg en kosten WMO gestegen. In de onderstaande tabel zijn de kosten opgenomen die zuiver toegerekend zijn aan het jaar waar ze betrekking op hebben. Deze sluiten dus niet aan met de cijfers uit de jaarrekening(en). De reden hiervoor is dat er correcties zijn verwerkt doordat facturen soms veel later worden ontvangen (na vaststelling van de jaarrekening).

Met name de stijging kosten Jeugd valt op. Het jaar 2019 betreft een prognose. Een eerste analyse van het eerste kwartaal 2019 lijkt erop te wijzen dat de overschrijdingen zich in 2019 voortzetten. In onderliggende kadernota nemen wij voor de jeugdzorg een lastenstijging van € 1,4 miljoen mee.  

Met de introductie van het abonnementstarief per 1 januari 2019 is de eigen bijdrage voor een gedeelte van onze inwoners afgeschaft of verlaagd. Dit heeft een aanzuigende werking op de zorgvraag. Op basis van de resultaten van het 1^e kwartaal 2019 leidt een eerste analyse tot een lastenstijging van € 600.000 binnen het WMO budget (WMO nieuw en Hulp Bij Huishouding).Ook deze lastenstijging is meegenomen in de kadernota.

In de kadernota is voor het Sociaal Domein een totale lastenverzwaring opgenomen van € 2,5 miljoen. In actualisatie bestaand beleid is 1,4 miljoen opgenomen voor Jeugdhulp en 0,6 miljoen WMO abonnementstarief daarnaast 0,5 miljoen in prijsindexering bij actualisatie financiële positie. Dit komt bovenop de reeds in de vorige jaren toegevoegde structurele verhogingen.