Algemeen
Hierbij bieden wij u de Kadernota 2020 aan. Zoals u van ons gewend bent is dit planning & control document digitaal beschikbaar via onze portal (https://lingewaard.pcportal.nl).
Dit is de eerste Kadernota van het huidige college. Het college uitvoeringsprogramma (CUP) is grotendeels verwerkt in de meerjarenraming en gepland voor uitvoering. Dit betekent dat de komende jaren veel projecten in uitvoering worden genomen. We zijn daarmee goed aan de slag.
Informatie over de uitvoering van de speerpunten uit het college uitvoeringsprogramma is opgenomen in hoofdstuk 2. In hoofdstuk 3 wordt ingegaan op de financiële ontwikkelingen die de komende jaren op de gemeente afkomen. Deze hebben met name betrekking op het sociaal domein en afval/grondstoffen.
Afval/Grondstoffen
In 2018 en 2019 is het in de bestemmingsreserve afvalstoffenheffing opgebouwde saldo aan onze inwoners teruggegeven. We verlaagden het vaste tarief voor die twee jaren met € 15 per aansluiting. Vanaf 2020 is deze reserve nagenoeg leeg. De korting op het vaste tarief komt met ingang van 2020 dan te vervallen.
Vanaf 2018 kregen we op het gebied van afval te maken met behoorlijke kostenstijgingen. Enerzijds door overheidsmaatregelen (verbrandingsheffing, lagere vergoeding voor PMD), anderzijds door onder andere keuzes over het inzamelsysteem en de inzamelfrequenties. In de paragraaf lokale heffingen hebben wij het onderdeel afvalstoffenheffing een uitgebreide toelichting voor u opgenomen.
Sociaal domein
Ook het sociaal domein in Lingewaard heeft te maken met de landelijke trend van bovengemiddelde lastenstijgingen. Onder meer door de toename van het aantal jongeren (2018 +30% ten opzichte van 2015) in de jeugdzorg en de invoering van het abonnementstarief als nieuwe methodiek voor de eigen bijdrage. Door gebrek aan financiële compensatie van het Rijk leidt dit tot een fors tekort. De VNG heeft hierover op 8 mei 2019 een open brief gestuurd waarbij het Rijk wordt opgeroepen om gemeenten te voorzien van de middelen, zodat ze haar inwoners kan helpen. Inmiddels is bekend gemaakt dat het Rijk incidenteel extra miljoenen vrijmaakt om de tekorten binnen de Jeugdzorg aan te vullen. We wachten eerst de Voorjaarsnota af hoe groot dat effect is. De extra incidentele middelen lossen voor een gedeelte de tekorten binnen de jeugdzorg in Lingewaard op. Dit laat onverlet dat we binnen de Jeugdzorg een transformatieslag moeten maken. We willen de trend van lastenstijging bij jeugd en WMO ombuigen door beheersmaatregelen te nemen in het hele sociale domein.
In 2019 zijn we al bezig met het project “nieuw beleid voor oud beleid”, waarin wordt gezocht naar middelen die vrij kunnen vallen als gevolg van onderbesteding, zodat daarmee op korte termijn enkele maatregelen kunnen worden genomen die een impuls geven aan de transformatie in het Sociaal Domein.
Van kadernota naar begroting
Zoals we hiervoor al hebben aangegeven, hebben we het CUP grotendeels verwerkt in de meerjarenraming en gepland voor uitvoering. Dit betekent dat de komende jaren veel projecten in uitvoering worden genomen.
Na actualisatie van de financiële positie en verwerking van de actualisatie van het bestaande beleid is er echter geen financiële ruimte in de 1e jaren van de meerjarenbegroting. Hierdoor is er op dit moment geen ruimte voor nieuwe ontwikkelingen.
In de periode tussen de vaststelling van de Kadernota 2020 en het opstellen van de Programmabegroting 2020 willen we ruimte vinden in de meerjarenraming door bezuinigingen in beeld te brengen. Hierbij denken we onder andere aan het grondig bezien van de huidige budgetten, geen uitbreiding van de personeelsformatie, het kritisch bekijken van de ontwikkeling van de zorgkosten en het waar mogelijk doorvoeren van ombuigingen. Dit alles met als doel bij de Programmabegroting 2020 alsnog een aantal voorstellen die nog niet financieel zijn verwerkt mee te kunnen nemen (zie hoofdstuk 3.4)
Zoals gebruikelijk nemen we relevante veranderingen, die zich voordoen na behandeling van deze Kadernota, in de financiële positie mee bij het opstellen van de Programmabegroting 2020. Bijvoorbeeld de meicirculaire 2019 en bijstelling in het kader van de Bundeling Uitkering Inkomensvoorziening Gemeenten (BUIG). De gevolgen van de meicirculaire leggen we apart aan de raad worden voor. Daarbij gaan we ervanuit dat die informatie bij de behandeling van de Kadernota 2020 in de raad beschikbaar is.